10 tips voor een goed sollicitatiegesprek

Je brengt een groot deel van je tijd op je werk door, dus zorg dat het een baan is die bij je past en waar je energie van krijgt. Maar hoe zorg je ervoor dat je die baan krijgt? Een van de dingen die je kunt doen is je goed voorbereiden op je sollicitatiegesprek door de volgende tips op te volgen.

1. Kom goed verzorgd en in een passende outfit voor de dag

Je krijgt nooit een tweede kans voor een eerste indruk, dus kies zorgvuldig je sollicitatieoutfit en zorg dat die past bij het bedrijf waar je op gesprek gaat. De recruitment consultant kent het bedrijf goed, dus die kan je adviseren. Je kunt ook zelf kijken op de website van het bedrijf. Daar staan vaak foto’s op van medewerkers in de werkomgeving. Voor een sollicitatiegesprek kleed je je altijd wat netter dan wat je op de foto’s ziet. Dat hoeft echt niet altijd een pak te zijn. Voor veel werkplekken en functies is dat niet nodig. Een nette (spijker)broek, een overhemd/blouse en nette schoenen is meestal voldoende.

Zorg er wel altijd voor dat je kleding schoon, gestreken en onbeschadigd is. En leg dat de avond van te voren alvast klaar. Uiteraard zorg je ook dat je zelf schoon en fris bent, inclusief je nagels! Parfum/aftershave mag, maar spray niet te enthousiast. Het kan namelijk erg afleiden van het gesprek.

2. Zorg dat je goed ingelezen bent over het bedrijf

Ook al heb je je voor het schrijven van je sollicitatiebrief al verdiept in het bedrijf. Bekijk in voorbereiding op je sollicitatiegesprek nogmaals de website, hun social media kanalen en nieuwsbrief. Zo zit alle informatie over de organisatie vers in je geheugen. Jouw gesprekspartner zal zeker proberen te achterhalen hoe geïnteresseerd je echt bent en vragen gaan stellen over wat je al weet van het bedrijf. Is er bijvoorbeeld onlangs een lancering geweest van een nieuw product, noem dat dan vooral en stel er een vraag over.

Weet je met wie je het sollicitatiegesprek hebt en wat hun functie is? Kijk of ze een LinkedIn profiel hebben en je krijgt zo alvast een beeld van de persoon die straks tegenover je zit. Misschien hebben jullie wel gemeenschappelijke kennissen of hobby’s. Een mooie ijsbreker!

3. Zorg dat je vragen hebt voorbereid over de functie en de organisatie

Lees de vacature een dag van te voren nog een keer door. Heb je er nog vragen over? Bijvoorbeeld hoe groot het team is en met welke specialismen je samenwerkt? Of in geval van overlap, welke taken horen bij jou en welke bij de ander? Zorg ook dat je de gevraagde competenties goed in je hoofd hebt zitten en bedenk alvast voorbeelden waarmee jij kunt laten zien dat jij deze beheerst. Heb je een duidelijk beeld van de organisatiestructuur en cultuur? Zo niet, stel wederom vragen. Dit is ook het moment voor jou om te kijken of je past bij deze organisatie.

4. Bedenk vooraf praktijkvoorbeelden over jouw handelen in je werk

HR professionals hanteren in een sollicitatiegesprek vaak de STAR(R) methode van vraagstelling in een interview om in een praktijkvoorbeeld heel duidelijk te kunnen achterhalen wat jouw rol is geweest in een bepaalde situatie en wat het resultaat was. STAR(R) staat voor Situatie, Taak, Actie, Resultaat en (Reflectie). Je kunt je hierop voorbereiden door voor jezelf een aantal relevante voorbeelden (bijv. rondom de competentie samenwerken) uit te schrijven. Heb je ergens een heel goed resultaat behaald? Bijvoorbeeld een project volledig naar wens, op tijd, zonder extra kosten opgeleverd? Of een praktische oplossing bedacht dat het bedrijf nu veel geld bespaard? Noem dat zeker!

5. Wees voorbereid op vragen over jezelf en de keuzes die je hebt gemaakt

Een van de eerste vragen van een sollicitatiegesprek is vaak: ‘Vertel eens iets over jezelf?’. Weet van te voren wat je daarop gaat antwoorden. Maak het zowel professioneel als persoonlijk. Ben je bijvoorbeeld een fanatiek wielrenner in je vrije tijd. Benoem dat dan vooral, dat zegt iets over je persoonlijkheid. Je gesprekspartner wil van alles over je weten om te kunnen bepalen of jij de beste kandidaat bent voor de rol. Bereid je voor op vragen over je opleiding, werkervaring, behaalde prestaties, cursussen, trainingen én hobby’s. En vooral ook waarom je bepaalde keuzes hebt gemaakt. Tip: oefen het gesprek met een vriend of vriendin zodat je meer ontspannen het echte sollicitatiegesprek ingaat. Nuance hierin is dat het niet de bedoeling is dat je je antwoorden instudeert, dat komt onnatuurlijk over en je mist daardoor een stuk spontaniteit.

6. Wees jezelf en check je social media

Natuurlijk wil je jezelf van je beste kant laten zien tijdens het sollicitatiegesprek, maar zorg dat je wel authentiek blijft. Je wilt tenslotte ook dat je je op je plek voelt straks en je echt past op deze functie en in de bedrijfscultuur.

Google jezelf eens, wat komt er boven aan informatie en foto’s? En je social media, hoe presenteer je jezelf daar? Is het beeld wat daar naar voren komt ‘in strijd’ met bijvoorbeeld de gevraagde persoonlijke eigenschappen of verantwoordelijkheden van de vacature waar je op solliciteert? Zo ja, verberg ze dan voor buitenstaanders of verwijder ze. Uiteraard mag je in je vrije tijd doen wat je wilt, maar als je overal dronken op staat dan straalt dat misschien niet zo positief op je af als je solliciteert op een functie waar je gevaarlijke machines moet bedienen. Daarentegen solliciteer je op een baan in de evenementenbranche? Dan zijn allerlei foto’s waar je aan het feesten bent misschien totaal geen probleem en zelfs positief als je feestjes gaat organiseren.

7. Check op tijd je route naar je sollicitatiegesprek

Een open deur natuurlijk, maar plan je route een aantal dagen voor je gesprek en check je route ook op de dag zelf. Te laat komen of in de laatste minuut voor tijd aankomen en vervolgens bezweet of gehaast het gesprek in gaan zorgt meestal niet voor de beste indruk. Dus check vooraf of er omleidingen zijn. Is er kans op file? Ga je met het OV, de fiets of de auto (tank vol)? Is de bushalte in de buurt? Waar kun je het beste parkeren? Kortom, laat niets aan het toeval over zodat je op tijd bent, liefst wat eerder. Vaak mag je even plaatsnemen bij de receptie. Een mooie kans om tegelijk alvast wat sfeer te proeven als er mensen voorbij komen lopen.

8. Sollicitatiegesprek via Teams, Zoom of Google Meet

De afgelopen jaren heeft het online vergaderen en ontmoeten een flinke vlucht genomen. Zo is het ook veel gebruikelijker geworden om een sollicitatiegesprek via Teams, Zoom of Google Meet te houden. Ook hiervoor gelden een aantal basisregels en is een goede voorbereiding het halve werk.

Check vooraf alle technische zaken; je internetverbinding, de camera, het geluid (laptop microfoon of headset) en zorg dat je gezicht mooi belicht is. Ga in ieder geval nooit met je rug naar het raam zitten, er is dan tegenlicht en je zal dan een donkere schaduw zijn voor de interviewer. Kijk regelmatig in de camera en probeer een actieve houding aan te nemen.

Zoals bij tip 1 genoemd besteed je ook in deze setting de nodige aandacht aan je uiterlijke verzorging. Op camera zie je alles, dus zorg ook dat de ruimte waar je zit opgeruimd is. Kijk vooraf goed wat er te zien is op de camera en zorg dat er niets op de achtergrond te zien is dat je gesprekspartner zou kunnen afleiden. Dat betekent ook dat je al je andere programma’s uitzet, zodat er geen meldingen en chatberichten tijdens het gesprek in beeld komen. Uiteraard staat ook je telefoon op stil, maar heb je hem wel bij de hand. Mocht namelijk de internetverbinding niet goed werken dan kun je het gesprek telefonisch voortzetten.

9. Sollicitatie etiquette

Wees altijd vriendelijk tegen degene die je ontvangt, net als tegen je gesprekspartner. Vaak wordt er ook naar de mening van anderen gevraagd die je in het bedrijf tegen bent gekomen. Geef een hand (niet te slap, niet te stevig), kijk de persoon aan, lach en zeg duidelijk je naam. Ga pas zitten als je gesprekspartner je uitnodigt om te gaan zitten. Spreek je gesprekspartners aan met ‘u’, behalve als hij of zij anders aangeeft.

Zet voordat je het gesprek in gaat je mobiel volledig uit. Niet op trillen want als je gebeld wordt hoor je het trillen en dat is storend. Kauw geen kauwgum, dat komt ongeïnteresseerd over. En laat je niet negatief uit over vorige werkgevers en collega’s. Dit geeft je potentiële nieuwe werkgever het gevoel dat je dat ooit ook over hem zal doen. Neem in het gesprek een actieve houding aan, laat merken dat je luistert en laat je gesprekspartner uitpraten voordat je antwoord geeft. Bedank je gesprekspartners aan het einde van het gesprek voor hun tijd en geef ze weer een hand.

10. Non-verbale communicatie in je sollicitatiegesprek

Je hebt vast wel eens gehoord van de Engelse uitdrukking ‘Smile before you dial’. Dit is een techniek die vaak wordt gebruikt bij het ‘koud’ bellen door sales. Door te glimlachen, ook al is het geen spontane lach, breng je een positief en helder stemgeluid over wat door de ontvanger als warm en betrouwbaar wordt ervaren. Ook tijdens je sollicitatiegesprek speelt non-verbale communicatie een belangrijke rol. Vaak ben je je hiervan zelf niet zo bewust maar je kunt dit wel bewust inzetten om je zelfverzekerder te voelen en zo een positieve indruk achter te laten. Voor dat je naar je gesprek gaat kun je voor jezelf een soort powerpose aannemen. Ga rechtop staan met je benen iets uit elkaar, schouders ontspannen naar achteren en tot slot zet je je armen in je zij. Houd deze houding een paar minuten vast. Dit geeft je een krachtig gevoel en zo zul je met meer zelfvertrouwen het gesprek ingaan. Ook in het gesprek zelf is het belangrijk om een actieve en open houding te hebben. Zit rechtop met je schouders ontspannen en probeer om je armen en benen niet te kruisen. Dit kan defensief overkomen. Maak oogcontact en wissel dit af als je met meerdere personen in gesprek bent.

Met het opvolgen van deze tips ben je goed voorbereid voor je sollicitatiegesprek.

Heel veel succes!